Temu ireng
Temu ireng (Curcuma aeruginosa) asalé saka Burma, Kamboja, Indocina, lan nyebar nganti tekan Jawa.[1] Tuwuhan iki bisa urip ing plataran lan ing tegalan, temu ireng uga akèh tinemu ing alas jati, ing suket-suket, utawa ing sawah, lan ing dataran cendhèk kang dhuwuré 400-750 mèter sandhuwuré banyu sagara.[1] Temu ireng duwé sipat kimiawi lan efek farmakologis: rasané pahit, lan sifaté anget.[2] Temu ireng iki kagolong analgetik (ngurangi lara), lan mbuyarake getih kang mbeku utawa obat peninggi badan Archived 2014-05-19 at the Wayback Machine..[2]
Temu ireng iku salah siji tuwuhan semak.[3] Tuwuhan iki bisa ditandur kanthi cara umbi.[4] Jeneng liyané: temu erang (Melayu); koneng hideung (Sunda); temu ireng (Jawa); temo ereng (Madura); tamu leteng (Makassar); temu lotong (Bugis).[5]
Carané nandur temu ireng[besut | besut sumber]
Pilih umbi kang wis tuwa lan nduwéni tunas.[4] Umbi iki bisa langsung ditandur ing plataran, tegalan lan sapanunggalané.[4] Bagean kang minangka usada iku rimpang utawa umbiné.[6] Carané rimpang diumbah, banjur dikethoki, banjur diangin-anginké supaya kandhungan lenga asiriné ora ilang.[6]
Wujud Fisik[besut | besut sumber]
Wité semu, dhuwuré 50 cm warnané ijo.[7] Godhonge siji, tangkaine dawa, 2-9 helai.[1] Helai godhonge wujudé bunder, ndawa.[1][7] Werna kulit njaba kuning lan mengkilap, pucuke jambon.[7] Balung godhonge nyirip, warnané ijo tuwa.[1] Godhongé ora ana wuluné, ukurané 90 x 30 cm, warnané ijo.[8]
Kasiat Temu Ireng[besut | besut sumber]
Temu ireng akèh kasiaté kaya ta:[9]
- nyuburaké kandhutan
- cacingan
- ambéien
- lara haid
- lelara kulit kaya ta korèng, kudis, borok
- sariawan
- Ngobati watuk lan asma, carané:temu ireng (25 g) diumbah, banjur dikethoki tipis-tipis.[6] Digodhog nganggo banyu rong gelas suwéné 20 menit.[6] Sawisé iku, banjur diumbarké adhem, disaring. Kanggo wong kang lara asma diombé ésuk lan soré.[6]
- Nambah nafsu mangan, carané: temu ireng saukuran jempol, dikumbah resik, diiris tipis-tipis.[6] digodhog nganggo rong gelas banyu putih nganti asat sisa sagelas.[6] Diadhemke, banjur disaring. Diombe sadina kaping pindho, ésuk lan sore sadurungé madhang.[6]
- Nétralké racun ing jero awak, carané: 25 gram temu ireng, 30 gram takokak digodhog karo 600 cc banyu nganti sisa 200 cc banjur disaring lan diombé nalika isih anget.[8]
- Temu ireng uga asring minangka ibu-ibu kang nglairaké kanggo nambah stamina.[10]
- Saliyané iku uga bisa dienggo ngresiki sabubaré nglairaké, kanthi cara: temu ireng(rong driji) diumbah resik, banjur dioncèki.[6] Bubar dioncèki diuleg nganti lembut, tambahaké setengah cingkir banyu panas, banjur diudhek nganti rata.[6] Yèn wis adhem disaring banjur diombé.[6] Dilakoni telung dina sabubaré nglaéraké.[6]
Cathetan suku[besut | besut sumber]
- ↑ a b c d e iptek tanaman obat Archived 2010-05-22 at the Wayback Machine. (diakses tanggal 24 Fèbruari 2011)]
- ↑ a b [Wijayakusuma, Hembing.2006. Atasi Asam urat dan Rematik Ala Hembing. Jakarta: Puspa Swara]
- ↑ temu ireng[pranala mati permanèn] (diakses tanggal 24 Fèbruari 2011)
- ↑ a b c Muhlisah, Fauziah. 2001. Taman Obat Kulawarga. Jakarta: Panebar Swadaya. Hal 89-91. ISBN 979-489-308-0
- ↑ tanaman obat Archived 2011-04-05 at the Wayback Machine. (diakses tanggal 24 Fèbruari 2011)
- ↑ a b c d e f g h i j k l Temu hitam sebagai obat herbal) Archived 2010-11-24 at the Wayback Machine. (diakses tanggal 27 Fèbruari 2011)
- ↑ a b c [Muhlisah, Fauziah.2001. Tanaman Obat Kulawarga. Jakarta: Penebar Swadaya.
- ↑ a b tanaman herbal Archived 2011-02-01 at the Wayback Machine. (diakses tanggal 28 Fèbruari 2011)]
- ↑ temu hitam[pranala mati permanèn] (diakses tanggal 27 Fèbruari 2011)]
- ↑ temu ireng (diakses tanggal 24 Fèbruari 2011)